Uykusuzluk(insomnia), geçici, aralıklı görülen ve kronik olmak üzere 3 ayrı çeşidi vardır. Geçici uykusuzluk, sadece birkaç gece görülür. Eğer geçici uykusuzluk(transiyent insomnia) zaman zaman tekrarlıyorsa buna aralıklı uykusuzluk(intermitan insomnia) denir. Kronik uykusuzluk ise, bir ay veya daha fazla süren uykusuzluğa verilen isimdir.
Uykusuzluk bir hastalık olabildiği gibi, genellikle bir başka hastalık nedeniyle oluşmuş bir belirti de olabilir. Uykusuzluktan rahatsızlık duyan kişiler, uykuya dalmakta zorluk çekerler, gece sık sık uyanırlar ve tekrar uyumakta zorlanırlar, sabah erkenden uyanırlar ve bu yüzden dinlendirici bir uyku alamazlar.
Geçici ve aralıklı uykusuzluk çeken kişiler, aşağıdaki bir yada birkaç durumla karşılaşmışlardır:
- Stres
- Çevresel gürültü
- Yüksek sıcaklıklar
- Çevresel değişiklikler
- Uzun uçuşlar veya çalışma saati değişiklerine bağlı uyku/uyanıklık düzensizlikleri
- Kullanılan ilaçların yan etkileri
Kronik uykusuzluk sebepleri ise daha karmaşık olup, aşağıdaki faktörlerin kombinasyonları sonucu ortaya çıkmaktadır:
- Depresyon
- Kafeinli içecekler ve alkol kullanımı
- Vardiyalı çalışma saatlerinin uyku döngüsünü bozması
- Kronik stres
- Artritler
- Böbrek hastalıkları
- Kalp yetmezliği
- Astım
- Uyku apnesi ve narkolepsi ibi diğer uyku bozuklukları
- Huzursuz bacak sendromu
- Parkinson hastalığı
- Hipertroid rahatsızlıkları
Uykusuzluk çekiyorum, ne yapmalıyım?
Eğer geçici veya aralıklı uykusuzluktan kuşkulanıyorsanız öncelikle doktorunuza başvurunuz. Kafeinden, nikotinden, alkolden ve öğleden sonra ve akşam vakti şekerleme yapmaktan uzak durunuz. Düzenli egzersiz yapmanız ve her gece aynı saatte yatağa gitmeniz beyninize uyku zamanının geldiğini hatırlatabilir.
Uyuduğunuz ortamı, oldukça sessiz, karanlık ve mümkün oldukça konforlu olmasını sağlayınız. Eğer 30 dakika içinde uykuya dalamıyorsanız kendi kendinizi rahatlatmaya, gevşetmeye gayret ediniz. Sabit bir düşüncede takıldığınız oluyorsa farklı şeyler düşünmeye çalışabilirsiniz.
